Knjiga o predstavi Mirjane Markovinovi�, u �etrnaest poglavlja, uz probranu foto-dokumentaciju, scenografske i kostimografske skice, rekonstrui�e predstavu �enidba i udadba Jovana Sterije Popovi�a, koja je, u re�iji Dejana Mija�a i izvo�enju Narodnog pozori�ta iz Sombora, premijerno izvedena pre pune 33 godine, i oven�ana sa �est Sterijinih nagrada (ra�unaju�i i onu Okruglog stola) i nizom drugih pozori�nih priznanja. Bave�i se ovim relevantnim pozori�nim ostvarenjem u svim njegovim aspektima, autorka na upe�atljiv na�in prezentuje teatrolo�ki postupak i oblikuje vi�estruko vrednu teatrolo�ku studiju, �ime se, istovremeno, nastavlja sistematsko i veoma plodno bavljenje Muzeja kao izdava�a delom Jovana Sterije Popovi�a. U izdanju Muzeja iza�la je dosad �itava teatrolo�ka biblioteka o Steriji, koju objedinjuje sagledavanje pozori�ne aktuelnosti Sterijinih dramskih dela, bavljenje Sterijom kao na�im savremenikom, a ne kao zamrlom knji�evno-istorijskom i pozori�nom relikvijom.
Nije manje va�no ni to �to se knjigom Mirjane Markovinovi� u punoj meri odaje po�tovanje izuzetnom delu reditelja Dejana Mija�a, i to upravo njegovom osobenom, novom i originalnom sagledavanju Sterijinog komediografskog opusa, koje je u�inilo da mi i danas � hteli to ili ne � gledamo Steriju njegovim o�ima, prihvataju�i stanovi�te po kome �nije naro�ito te�ko izazvati smeh. Te�ko je uozbiljiti taj smeh, dati mu smisao, prevesti ga do zna�enja�. Za zna�enjima koja su su�tinski obele�ila sad ve� legendarnu predstavu somborskog pozori�ta traga i knjiga Mirjane Markovinovi�, uspe�no objedinjavaju�i preciznost pozori�nog istori�ara i detaljno poznavanje dokumenata, sa slojevitom estetskom analizom.
U uvodnim poglavljima knjige precizno i svedeno ocrtava se metodolo�ka matrica istra�ivanja (bez preteranih sholasti�kih raspredanja), otvara funkcionalan i dobro zasnovan uvid u Sterijino delo i njegove biografske osnove, kao i u istoriju postavljanja ove drame na somborskoj sceni. Ova pozori�na istorija prerasta u intrigantno kazivanje o tome kako je neambiciozno zapo�et pozori�ni projekat (�igra�e se malo po selima, malo za �kole�) prerastao u jedan od me�a�a u tuma�enju srpske dramske klasike, u predstavu koja je izvela somborsko Narodno pozori�te �iz okvira gradskog teatra na jugoslovenski pozori�ni prostor�.
Centralni, najpodsticajniji i najvredniji deo ove knjige predstavljaju naredna poglavlja, zabavljena teatrolo�kom analizom predstave, koja kre�e od rekonstrukcije teksta predstave, preko analize re�ije i gluma�kih ostvarenja, do detaljne analize scene i kostima u predstavi. Mirjana Markovinovi� u ovom segmentu knjige uspeva da postigne vi�e od puke rekonstrukcije nekada�njeg pozori�nog zbivanja: analizom, preciznom, funkcionalnom, duhovitom, svedenom i diskretnom, ali i direktnom i jasnom u sudovima, upe�atljivo o�ivljava svet predstave. Ukr�taju�i dragocene dokumente i �injeni�ke tragove � one o predstavi i one o njenoj kriti�koj recepciji � traga za onim �to je bilo, bave�i se, pre svega, unutra�njom, zna�enjskom, estetskom, stvarala�kom logikom tog zbivanja. Prisustvo autorke je diskretno, ali izuzetno zna�ajno, po�to upravo ona bira ta�ke koje dodatno osvetljava, grade�i neku vrstu vi�edimenzionalnog duhovnog holograma nekada�nje predstave. Metod intervjua, i ina�e zna�ajan u istra�iva�kom postupku, ovde postaje dragocen zahvaljuju�i upravo takvom pristupu autorke. Pa�ljiva slu�ateljka jasno uo�ava nedoumice, protivre�nosti, one do danas tajanstvene segmente rada, poput stalnog kolebanja i jo� �ive nedoumice glumice Nade�de Bulatovi�, koja je igrala majku, i uspeva da naglasi najzna�ajnije iskaze sagovornika, ne name�u�i im, pri tom, svoj sud.
Knjiga sadr�i i poglavlja posve�ena televizijskoj i radiofonskoj adaptaciji predstave, oba ostvarena kao ukr�taj �injenica i podataka i pouzdanih kriti�ko-esteti�kih uvida u rezultat rada. Recepcija predstave dvostruko se procenjuje, kao njen odjek u kritici i kao recepcija od strane gledalaca, koju prati precizna i detaljna teatrografija. Postupak Mirjane Markovinovi� i u ovom segmentu rada ostaje analiti�ki precizan i esteti�ki i zna�enjski jasno artikulisan. Ona �e, recimo, sasvim diskretno, ali nepokolebljivo, ukazati na to da su kriti�ari, ve�im delom, predstavu �otkrili� posle njenog pozorijanskog trijumfa, te da su kritike tada od kurtoaznih postale analiti�ke. Na tom fonu ona �e izdvojiti i ista�i kriti�arski doprinos Dejana Pen�i�a-Poljanskog, ali je to ne�e spre�iti da se, bez polemi�arske ostra��enosti, negativno odredi prema njegovoj primedbi reditelju da je �u drugom �inu u�inio ustupak publici�, odustaju�i od traganja �za ozbiljnim i sumornim tonovima�. Nasuprot Pen�i�u-Poljanskom, Markovinovi�eva �e humor koji se �lako lepio na publiku� i��itati ne u nu�i�evskom, ve� u sterijanskom klju�u, nagla�avaju�i, s pravom, da je �ta humornost (...) apsurdna, malogra�anski besmislena i sterijanski potpuno ta�no utemeljena�.
Osobenim lesingovskim postupkom, Mirjana Markovinovi� rekonstrui�e proces rada na predstavi, u svim segmentima, u rediteljskom promi�ljanju, gluma�kom rvanju s vlastitim telom i rediteljevim vi�enjem lika, te scenografskoj realizaciji crnog prostora, od prve ideje do njenog opredme�enja. Za one koji su gledali somborsku predstavu ovo je dragoceno podse�anje, vremeplov koji vra�a i o�ivljava reflekse minulih do�ivljaja. (Ponekad i razja�njava: tek iz knjige Mirjane Markovinovi� uspela sam da svatim da moj mutni utisak o isko�enim vratima iz kojih se izvla�e glumci ili onaj o ven�anici koja pro�dire nevestu, nisu samo hir ma�te ve� rezultat svesne intencije tvoraca predstave.) Za one koji predstavu nisu gledali, ova knjiga je dragocena informacija o jednom izuzetnom pozori�nom ostvarenju, ali i uzorna demonstracija prirode i dosega teatrolo�kih istra�ivanja i njihove mo�i da pro�lom teatarskom �inu podare nov �ivot, ali, ne manje, i prikaz jednog mogu�eg tuma�enja velikog dramati�ara.